Kancelarija EU u BiH pokrenula je projekat održavanja Skupština građana, u kojem bi se po već oprobanom receptu u mnogim demokratskim zemljama, običnim građanima dala prilika da predlažu rješenja za probleme u društvu.
Članovi Skupštine građana nasumično su odabrani i predstavljaju reprezentativni uzorak svih građana zemlje, uvažavajući sve njene društvene raznolikosti, a u okviru Skupštine analiziraju se zadane teme, raspravlja se o različitim aspektima, analiziraju se pozitivne i negativne strane promjena te donose konkretne preporuke. Diskusiju koordinišu nezavisni facilitatori, a tokom tog procesa mnogobrojni stručnjaci detaljnije upoznaju učesnike sa mogućnostima sprovođenja rješenja, kako bi članovi Skupštine građana mogli razviti uravnotežene i različite prijedloge odluka. Po završetku Skupštine, preporuke se oblikuju u izvještaj koji se dostavlja donosiocima odluka.
Kako kažu u Kancelariji EU, već je poslato 4.000 poziva nasumično odabranim domaćinstvima u BiH, a od onih koji pristanu da budu dio Skupštine građana, biće urađena selekcija, kako bi građani odražavali sve regionalne, etničke i ostale karakteristike BiH.
“Odabir će obaviti nezavisna firma koja je specijalizovana za anketiranje reprezentativnih uzoraka stanovništva BiH. Skupština građana BiH održaće se tokom dva vikenda u oktobru 2021. godine, uz lično prisustvo učesnika i u dva različita grada u BiH. Troškovi putovanja i smještaja za sve odabrane članove biće pokriveni uz simboličnu naknadu za učešće”, pojasnili su iz Kancelarije EU za Nezavisne novine. Oni kažu da je to jedinstvena prilika da se građanima BiH omogući da direktno iskažu svoje mišljenje i prijedloge i preporuče konkretna rješenja za uklanjanje diskriminacije iz Ustava i Izbornog zakona BiH.
“Zajedno sa svojim partnerima, EU će snažno podsticati vlasti u BiH da prate ovaj proces i razmotre preporuke Skupštine građana koje će biti javno objavljene. Uloga EU i SAD u procesu ustavne i izborne reforme koji je trenutno u toku je podsticanje konstruktivnog dijaloga između političkih aktera i civilnog društva u cjelini, te pružanje tehničke i stručne podrške. Proces reforme mora biti u lokalnom vlasništvu, transparentan i inkluzivan, uz uključivanje institucija – putem Interresorne radne grupe”, naglašavaju oni.
Nenad Stojanović, profesor političkih nauka na Univerzitetu u Ženevi, koji je već u Švajcarskoj uspješno organizovao pet ovakvih skupština građana, biće dio ekspertskog tima zaduženog za praćenje i pripreme Skupštine građana BiH.
On kaže da se ovakve skupštine građana sve češće organizuju u zemljama poput Irske, Belgije, SAD, Francuske i Njemačke kao novi oblik demokratskog izražavanja u kojem obični građani na različite načine učestvuju u donošenju i kreiranju politika.
“Skupštine građana, upravo zahvaljujući načinu kojim su odabrane, su istinski mikrokosmos društva, gdje rame uz rame sjede i mladi i stari, i siromašni i bogati, i visokoobrazovani i osobe sa nižom stručnom spremom. Najmanje polovina njenih članova su žene”, naglašava on.
Stojanović je istakao da nije realno očekivati da će Skupština građana BiH u nekoliko dana uspjeti da riješi probleme koji nisu mogli biti riješeni decenijama, ali da vrijedi pokušati dati mogućnost običnim građanima da se čuje njihov glas. Stojanović naglašava da je ovakva skupština već organizovana u Mostaru i da su iskustva pozitivna.
RTV SLON/Nezavisne novine
