Tim UG Zašto ne istražio je kakve se dezinformacije objavljuju u bosanskohercegovačkim i regionalnim medijima o tri marginalizirane grupe – migrantima i izbjeglicama, ženama, te LGBT osobama – i kako se one koriste za izgradnju narativa koji podstiču diskriminaciju ovih grupa.
Analiza baze podataka fact-checking platforme Raskrinkavanje pokazala je da dezinformacije koje se objavljuju o grupama koje su marginalizirane i izložene diskriminaciji, najčešće targetiraju migrante i izbjeglice, zatim žene, te LGBT osobe.
Istraživanje je rađeno na uzorku od 85 analiza iz rubrike “Preko margine”platforme Raskrinkavanje, u kojima je ocijenjeno 628 medijskih članaka koji su sadržali dezinformacije o marginaliziranim grupama.
U periodu od skoro tri godine koji je pokriven ovim uzorkom, ukupno je 277 medija objavilo barem jednu takvu dezinformaciju, dok je ukupan broj ocjena 1024. Od tog broja, 711 se odnosi na dezinformacije o migrantima i izbjeglicama, 201 na dezinformacije o ženama, te 112 na dezinformacije o LGBT osobama.
O migrantima i izbjeglicama objavljeno je i najviše lažnih vijesti (213 ocjena), kojima se ovu grupu nastoji prikazati kao nasilnu, kriminalnu i/ili povezanu sa terorizmom i radikalnim ideologijama. U takvom “slikanju” migranata i izbjeglica, tokom protekle 2,5 godine, učestvovalo je čak 189 medija iz BiH i regiona, među kojima i 9 javnih medija.
Dezinformacije koje targetiraju žene se, pak, najčešće pojavljuju u vidu klikbejta u kojima je najzastupljeniji postupak seksualizacije i/ili “sramoćenja” žena (pa čak i djevojčica) zbog njihovog izgleda i načina odjevanja, kao izgovor za objavljivanje različitih voajerskih sadržaja. Sa ovim je narativom blisko povezan i onaj koji negira, banalizuje ili čak romantizuje nasilje prema ženama, uključujući i najteža krivična djela kao što je ubistvo.
Dezinformacije o LGBT osobama su se posebno intenzivirale od aprila 2019. godine, to jest od trenutka kada je najavljena prva bosanskohercegovačka Povorka ponosa, održana u septembru iste godine. Zanimljivo je da domaći mediji nisu u velikoj mjeri prenosili dezinformacije o ovom događaju, te je prosječan broj članaka ocijenjenih u jednoj analizi u ovoj kategoriji značajno manji (2,9) u odnosi na cijeli uzorak (7,3).
Detaljne nalaze ove analize možete pročitati u istraživanju koje je dostupno na ovom linku.
