U Bosni i Hercegovini je tokom 2024. godine u javnu kanalizaciju ispušteno 112 miliona kubnih metara otpadnih voda, što je povećanje od 2,1 posto u odnosu na prethodnu godinu, pokazuju podaci Agencije za statistiku BiH.
Najveći udio u ukupnoj količini otpadnih voda imaju domaćinstva – čak 75,9 posto, dok 15,4 posto dolazi iz ostalih djelatnosti, 8,4 posto iz industrije, a 0,3 posto iz poljoprivrede. Samo domaćinstva su, prema zvaničnim podacima, proizvela 85 miliona kubnih metara komunalnih otpadnih voda, što je rast od 2,9 posto u odnosu na 2023. godinu.
Ukupna dužina zatvorene kanalizacione mreže u BiH povećana je za 2,8 posto u odnosu na godinu ranije, što pokazuje trend postepenog širenja i modernizacije sistema odvodnje.
Od ukupne količine otpadnih voda, 50 miliona kubnih metara – odnosno 46 posto – pročišćeno je prije nego što je vraćeno u okoliš. Većina tog tretmana obavljena je sekundarnom metodom prečišćavanja, koja obuhvata biološke i druge procese čišćenja kojima se značajno smanjuje koncentracija zagađujućih materija.
U 2024. godini 80,1 posto otpadnih voda prošlo je kroz sekundarni tretman, što je blago smanjenje u odnosu na 81,1 posto iz 2023. godine. Ova metoda omogućava smanjenje koncentracije suspendovanih materija i biološke potrošnje kiseonika (BPK5) za 70 do 90 posto, dok se hemijska potrošnja kiseonika (HPK) smanjuje za najmanje 75 posto.
Stručnjaci upozoravaju da efikasnost prečišćavanja zavisi od redovne analize fizičkih, hemijskih i bioloških pokazatelja kvaliteta vode na ulazu i izlazu iz postrojenja. U analize se uključuju parametri poput hemijske i biološke potrošnje kiseonika, koncentracije suspendovanih materija, ukupnog fosfora i azota.
Otpadne vode predstavljaju vode koje se nakon upotrebe odvode do uređaja za prečišćavanje ili direktno u prirodu, u podzemne ili površinske tokove. U ovu statistiku nisu uključene atmosferske i protočne vode, poput onih koje pokreću hidroelektrane.
Prema procjenama Ujedinjenih nacija, više od 80 posto svjetskih otpadnih voda vraća se u prirodu bez ikakvog tretmana, dok u najsiromašnijim zemljama taj procenat prelazi 95 posto.
Podaci o javnoj kanalizaciji u BiH prikupljaju se na osnovu godišnjih izvještaja komunalnih preduzeća i općinskih službi koje upravljaju sistemima odvodnje, čime se osigurava pregled osnovnih pokazatelja o količinama otpadnih voda, njihovom tretmanu i stanju kanalizacione mreže.
