Prije tačno 33 godine, 23. maja 1992, Kalesija je oslobođena i postala prvi grad u Bosni i Hercegovini koji je vraćen pod kontrolu domaćih snaga. Taj trenutak donio je snažan moralni podstrek borcima širom zemlje.
Od 2. maja iste godine, Kalesija je bila među prvim metama napada velikosrpskih snaga. Već 11. maja grad je pao pod okupaciju teritorije istočno od rijeke Bjeljevac izuzev naselja Zukići i Jajići okupirani su od strane agresora.
Naime, u rano jutro 2. maja 1992. godine, granatiranjem iz pravca Rakinog Brda i iz Dubnice, a potom i rafalima sa Carske Bašče po centru Kalesije i Prnjavoru, počela je oružana agresija na kalesijsku općinu. Tehnički superiornije neprijateljske snage, podržavane tenkovima i jedinicama tadašnje JNA, istog su dana opkolile i zauzele Jelovo Brdo i Gojčin.
Tog 2. maja 1992. godine pala je i prva civilna žrtva rata u Kalesiji. U Gojčinu je ubijena Nefisa Osmančević, a ranjeni su njena snaha Sabina i dvogodišnji bratić Anel.
U ranim jutarnjim satima 11. maja 1992. godine, uslijedila je jaka neprijateljska ofanziva svim raspoloživim sredstvima. Nakon herojskog otpora branilaca Kalesija je ipak 11. maja 1992. godine – okupirana. Agresor se spojio sa svojim jakim uporištem, sjedištem SDS-a u Dubnici. Krajnji cilj im je bio Tuzla, uključujući aerodrom u Dubravama, i spajanje sa Ozrenom.
Neprijateljski napredak zaustavljen je kod Bjeljevca, čime je spriječeno njihovo spajanje s jedinicama JNA stacioniranim na Aerodromu Dubrave i u kasarni u Tuzli. Da je do tog povezivanja došlo, ishod borbi na ovom prostoru mogao je biti znatno drugačiji.
Dana 23. maja borci iz Kalesije, uz podršku jedinica iz Tuzle i Podrinja, pokrenuli su snažnu kontraofanzivu. Iako se činilo da su šanse male, borci Prnjavorske čete uspjeli su probiti linije agresora, osloboditi Prnjavor i potom centar grada. U narednim danima oslobođena su i naselja poput Dubnice i Gornje Kalesije, a obnovljena je i putna veza sa Sapnom i Teočakom, koji su do tada bili odsječeni.
Za svega dvanaest dana Kalesija je oslobođena što ju je učinilo prvim gradom koji je tokom agresije vraćen pod kontrolu domaćih snaga.
Rat je ostavio teške posljedice od zločina i protjerivanja, do uništavanja domova, vjerskih objekata i privrede. Nakon rata, Dejtonskim sporazumom, gotovo trećina teritorije općine tačnije 71 kvadratni kilometar – pripojena je novoformiranoj općini Osmaci.
Zoran Obrenović, poznat kao Aždaja, komandovao je paravojnom grupom „Beli orlovi“ i bio je jedan od organizatora zločina u tom kraju. Poginuo je u centru Kalesije u maju 1992. godine.
