Bosna i Hercegovina od 1991. do 2023. godine izgubila je više od milion stanovnika, što čini više od četvrtine ukupne populacije iz vremena prije rata. Ova porazna demografska bilanca istaknuta je tokom sesije Kruga 99 u Sarajevu, gdje je o strukturalnim slabostima postojećeg političkog sistema govorio profesor Ekonomskog fakulteta u Tuzli i zastupnik u Predstavničkom domu Parlamenta Federacije BiH, Admir Čavalić.
Uzrok demografskog sloma nije jedinstven, već je riječ o kombinaciji ratnih stradanja, etničkog čišćenja, negativnog prirodnog priraštaja i dugogodišnjih migracija, posebno mladih i radno sposobnih ljudi. Ekonomski faktori i politička nestabilnost dodatno su produbili taj trend.
Danas prosječna starost stanovništva iznosi oko 43 godine, s izraženom tendencijom starenja. Više od petine populacije čine osobe starije od 65 godina, a udio penzionera premašuje 21 posto u Federaciji i čak 25 posto u Republici Srpskoj. U zemlji je registrovano oko 740.000 penzionera, dok broj zaposlenih jedva prelazi 850.000 i pokazuje znakove pada. Takav odnos direktno prijeti održivosti sistema međugeneracijske solidarnosti.
Čavalić je ukazao i na ekonomske prepreke koje dodatno usporavaju razvoj. Za razliku od drugih posttranzicijskih zemalja, Bosna i Hercegovina bilježi izuzetno nizak nivo investicija, i domaćih i stranih. U njegovom mišljenju, jedan od glavnih razloga je nefunkcionalnost Dejtonskog ustrojstva koje je, kako kaže, nespojivo sa savremenom tržišnom ekonomijom.
Složena i skupa administracija, nedostatak koordinacije među nivoima vlasti i troma birokratija predstavljaju ozbiljne prepreke za bilo kakav napredak. Kao potencijalna rješenja navodi fiskalnu harmonizaciju, digitalizaciju, racionalizaciju javne uprave i bolju koordinaciju između institucija, ali i otvaranje jedinstvenog ekonomskog prostora i tržišta rada, uključujući konačno rješavanje pitanja državne imovine.
