Bosna i Hercegovina posljednjih godina postaje sve privlačnija destinacija za strane investitore, naročito u sektor obnovljivih izvora energije. Istovremeno, u ukupnoj strukturi direktnih stranih ulaganja i dalje prednjače finansijske uslužne djelatnosti.
Iz Agencije za unapređenje stranih investicija u BiH (FIPA) navode kako je sve više najavljenih projekata u energetskom sektoru, s naglaskom na obnovljive izvore energije. Budući da se veliki projekti realizuju kroz duži vremenski period, očekuje se da će dio aktivnosti biti vidljiv već tokom ove, ali i naredne godine.
Kao primjer izdvajaju Vjetropark Interwind u Hadžićima, prvu vjetroelektranu u Kantonu Sarajevo, koja je u probni rad puštena ove godine. Investiciju je realizovala slovenska kompanija Interenergo, članica austrijske Kelag grupe.
Među najvećim investitorima u prethodnim godinama bio je i Lidl, koji nastavlja sa širenjem maloprodajnih objekata i u ovoj godini. U oblasti proizvodnje, značajne investicije bilježe austrijska kompanija ASTA, koja kroz firmu ASTA Bosnia d.o.o. u Cazinu gradi proizvodnu halu za metalsku industriju, belgijska Temex koja je proširila poslovanje na Brčko Distrikt i osnovala Temax Tech d.o.o., te slovenska Iskra Tela L d.o.o. koja nakon pogona u Laktašima planira i novi objekat u Novoj Topoli.
Podaci Centralne banke BiH pokazuju da su direktne strane investicije u 2023. godini dostigle iznos od 1,895.6 miliona KM, što je rast od gotovo 25 posto u odnosu na prethodnu godinu. Taj iznos predstavlja najviši nivo investicija od 2007. godine.
Trend rasta nastavljen je i u 2024. godini, a prema podacima Centralne banke, neto finansijska pasiva iznosila je 2,036.8 miliona KM, što je povećanje od 8.8 posto u odnosu na 2023. godinu. Od tog iznosa, reinvestirane zarade čine više od 60 posto ukupnih ulaganja.
Za prvih devet mjeseci 2024. godine registrovane su direktne strane investicije u vrijednosti od 1,477.4 miliona KM, iako je to blagi pad u odnosu na isti period prethodne godine (-3.4%), ovaj rezultat je i dalje značajno veći – za 32.5% – u odnosu na petogodišnji prosjek istog perioda.
Najviše kapitala u tom periodu uloženo je iz Hrvatske (252.5 miliona KM), Njemačke (240.2 miliona KM) i Slovenije (193.4 miliona KM), dok su investicije veće od 100 miliona KM zabilježene i iz Austrije, Velike Britanije, Srbije i Nizozemske. Zemlje članice Evropske unije ukupno su učestvovale sa 73.5 posto u ukupnom iznosu investicija, odnosno 1,086.5 miliona KM.
Gledano po djelatnostima, najveći iznosi stranih ulaganja zabilježeni su u finansijskim uslugama, trgovini na malo, sektoru energije, te trgovini na veliko. Rastu i ulaganja u hemijsku industriju, vađenje ruda, prehrambenu industriju, telekomunikacije, proizvodnju motornih vozila, kockanje i klađenje, ugostiteljstvo, ali i različite administrativne i pomoćne djelatnosti.
Strani kapital u Bosni i Hercegovini sve više prepoznaje potencijal lokalnog tržišta, naročito u sektoru obnovljivih izvora energije, a istovremeno doprinosi otvaranju novih proizvodnih pogona, razvoju infrastrukture i jačanju poslovnog ambijenta širom zemlje.
