Prosječne penzije u Evropskoj uniji iznose oko 60 posto plate pred kraj radnog vijeka, a u mnogim državama čak i manje od 50 posto, zbog čega siromaštvo među penzionerima i dalje predstavlja ozbiljan društveni problem.
Prema podacima Eurostat, prosječna godišnja bruto penzija u Evropskoj uniji tokom 2023. godine iznosila je 17.321 euro, odnosno oko 1.440 eura mjesečno. Ipak, taj prosjek prikriva velike razlike između ekonomski razvijenijih i siromašnijih zemalja. Na vrhu liste nalazi se Island s prosječnom godišnjom penzijom većom od 38.000 eura, dok među članicama Evropske unije prednjači Luksemburg s oko 34.400 eura godišnje.
Visoke penzije zabilježene su i u nordijskim zemljama poput Danske, Švedske, Norveške i Finske, kao i u Nizozemskoj i Švicarskoj. U tim državama penzioni sistemi se oslanjaju na kombinaciju snažnih državnih penzija i razvijenih dodatnih, profesionalnih fondova. Među velikim evropskim ekonomijama, Italija ima najviše penzije, dok su Njemačka, Francuska i Španija također iznad prosjeka Evropske unije, navodi Euronews.
Na suprotnom kraju ljestvice nalazi se Turska, gdje prosječna godišnja penzija iznosi oko 3.400 eura. Vrlo niske penzije imaju i Bugarska, Rumunija te brojne zemlje jugoistočne i istočne Evrope. U grupi država s prosječnim penzijama nižim od 8.000 eura godišnje nalaze se Bosna i Hercegovina, Srbija, Crna Gora i Hrvatska, ali i Slovačka, Mađarska, Litvanija i Latvija. To znači da veliki broj penzionera u tim zemljama raspolaže s manje od 700 eura mjesečno prije oporezivanja.
Bosna i Hercegovina se po visini prosječne penzije nalazi pri samom dnu evropske ljestvice. Iako su troškovi života niži u odnosu na zapadnoevropske zemlje, penzije znatno zaostaju za prosjekom Evropske unije i mnogim penzionerima jedva pokrivaju osnovne životne potrebe. Stručnjaci upozoravaju da u siromašnijim državama porodice često moraju dodatno pomagati starije članove, dok značajan broj penzionera zavisi od socijalnih davanja i različitih povlastica.
Kada se penzije upoređuju prema kupovnoj moći, razlike među državama su manje, jer u nekim zemljama penzioneri imaju besplatnu zdravstvenu zaštitu, povlašten javni prijevoz ili subvencionisano stanovanje. Ipak, i u tim uslovima najviše penzije ostaju višestruko veće od najnižih. Primjera radi, Španija značajno napreduje na ljestvici kada se uračuna kupovna moć, dok Švicarska i pojedine bogate zemlje padaju zbog visokih troškova života. Uprkos tome, činjenica ostaje da u prosjeku penzije u Evropskoj uniji iznose tek oko 60 posto posljednje plate, što siromaštvo među penzionerima čini trajnim izazovom.
