Da li se sjećate 4. jula, Dan borca? Nekada je to bio jedan od najsnažnijih datuma u kalendaru bivše Jugoslavije, praznik ustanka protiv fašizma i simbol borbe za slobodu. Danas, mnogo decenija kasnije, tek poneko boračko udruženje obilježi taj datum, dok većina građana uopće i ne zna šta se tog dana zapravo dogodilo.
Bio je to dan kada je, sada već davne 1941. godine, Politbiro Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije, predvođen Josipom Brozom Titom, donio odluku o dizanju opštenarodnog oružanog ustanka protiv okupatora. Bila je to prekretnica koja je označila početak Narodno-oslobodilačke borbe, borbe koja je trajala četiri godine i završena je pobjedom nad fašizmom i njegovim domaćim saradnicima.
Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije, pod Titovom komandom, brojala je stotine hiljada boraca, a njih više od 300.000 izgubilo je život za ideju slobodne zemlje. Taj otpor nije bio trenutni čin, već proces koji se širio po republikama – ustanci su podizani u Srbiji 7. jula, u Crnoj Gori 13. jula, Sloveniji 22. jula, u Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj 27. jula, dok je Makedonija ustanak započela 2. oktobra 1941.
Nekada su se tog 4. jula održavale svečane akademije, u školama su se učile lekcije o partizanskim jedinicama, a televizijski program bio je ispunjen filmovima i dokumentarcima o Narodnooslobodilačkoj borbi. Danas se taj datum uglavnom zaboravlja, prepušten rubnim bilješkama kalendara, iako njegovo značenje nije ništa manje važno.
U vremenu kada se prošlost sve češće preispituje, ostaje pitanje, da li se stidimo onoga što je bila osnova zajedničke borbe protiv najvećeg zla 20. vijeka? Ili smo jednostavno zaboravili zbog čega je 4. juli bio važan, ne samo kao datum, već kao podsjetnik na žrtvu, solidarnost i ideju slobode?
Danas, više nego ikada, sjećanje na Dan borca možda nije pitanje nostalgije, već odgovornosti da se ne prepusti zaboravu ono što je generacijama bilo svetinja.
PROČITAJTE I OVO:
Sutra penzije, a nezadovoljstvo penzionera kulminira najavom protesta
